Oddział Kasztel w Szymbarku

 W Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów przekonani jesteśmy o równym dostępie do korzystania z dóbr kultury. Najbardziej dostępnym oddziałem naszej instytucji jest Ośrodek Konferencyjno-Wystawienniczy Kasztel w Szymbarku, jednak we wszystkich oddziałach, staramy się sukcesywnie wprowadzać rozwiązania, które pozwolą każdemu odwiedzić nasze muzeum. 

Koordynatorką dostępności jest Małgorzata Lewek która udzieli wszystkich niezbędnych informacji na temat udogodnień dla osób z niepełnosprawnościami oraz wizyty w oddziałach Muzeum:

e-mail: warsztaty@gorlice.art.pl

tel: 18 353 56 18

 

        Deklaracja dostępności aplikacji mobilnych

 

 

 

 

 

 

 

38-311 Szymbark, Małopolska
tel.: 18 351 31 14
 
W Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów przekonani jesteśmy o równym dostępie do korzystania z dóbr kultury. Najbardziej dostępnym oddziałem naszej instytucji jest Ośrodek Konferencyjno-Wystawienniczy Kasztel w Szymbarku, jednak we wszystkich oddziałach, staramy sie sukcesywnie wprowadzać rozwiązania, które pozwolą każdemu odwiedzić nasze muzeum. 



Udogodnienia dla osób z dysfunkcją ruchu:

Do budynku prowadzą szerokie na 115 cm drzwi otwierane do wewnątrz. Progi w budynku są wyposażone w podjazdy.

Kasa biletowa znajduje się w sieni na parterze po prawej stronie, blisko wejścia do obiektu. 

Na parterze oprócz sieni znajdują się 2 pomieszczenia ekspozycyjne do których prowadzą drzwi o szerokości 95 cm. Przejścia pomiędzy tymi pomieszczeniami nie posiadają progów. 

Na piętro obiektu prowadzą schody, oraz dźwig przeznaczony dla osób z niepełnosprawnością ruchową.

Na piętrze znajdują się toaleta przystosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych, hol, sala główna kasztelu oraz dwa pomieszczenia alkierzowe. We wszystkich tych pomieszczeniach znajdują się ekspozycje. Drzwi pomiędzy pomieszczeniami na piętrze mają niskie progi z podjazdami oraz szerokości od 87 do 113 cm. Przestrzeń w pomieszczeniach pozwala na swobodę manewrowania wózkiem inwalidzkim.

Do budynku oficyny dworskiej prowadzą szerokie dwuskrzydłowe drzwi, z progiem o wysokości ok 3 cm. Przestrzeń oficyny ma charakter halowy.

 

Udogodnienia dla osób z dysfunkcją słuchu:

Podczas zwiedzania Kasztelu w Szymbarku udostępniany jest film w formie przewodnika w PJM.

 

Udogodnienia dla osób z dysfunkcją wzroku:

Podczas zwiedzania obiektu udostepniany jest film z lektorem - w formie przewodnika, opisujący historię i ekspozycję stałą oddziału. Dla osób słabowidzących i niewidomych dostepna jest aplikacja na telefon - audioprzewodnik z historią i opisem obiektów:

"Kasztel w Szymbarku"

Andriod: https://play.google.com/store/apps/details?id=pl.audiotour.kasztel&hl=en_US&gl=US

OS: https://apps.apple.com/us/app/id1533637685

Pies przewodnik towarzyszący osobie z dysfunkcja wzroku jest zawsze mile widziany.

 

Udogodnienia dla rodzin z małymi dziećmi:

Układ ekspozycji jest wygodny dla rodzin zwiedzających z wózkami dziecięcymi.

Na piętro wjechać można windą. W toalecie znajduje się przewijak.

W razie potrzeby chętnie udostępnimy przestrzeń do nakarmienia dziecka.

Honorujemy Kartę Dużej Rodziny.

 

Udogodnienia dla seniorów:

Miejsca do odpoczynku znajdują się na parterze, w sali głównej oraz na zewnątrz budynku Kasztelu.

W razie potrzeby, podczas zwiedzania wystawy w Oficynie Dworskiej udostępnimy krzesła do odpoczynku.

Na piętro można wjechać windą.

 

Bilety wstępu:

bilet indywidualny - 16 zł

bilet ulgowy - 10 zł

Osobom niepełnosprawnym wraz z opiekunem przysługuje bilet ulgowy.

bilet dla posiadacza Karty Dużej Rodziny - 5 zł

dzieci do lat 7 - wstęp wolny

Możliwość zwiedzania z przewodnikiem - 60 zł

 

 Godziny otwarcia:

Sezon letni (od maja do września)

poniedziałek - piątek 9:00 - 16:00
sobota - niedziela 10:00 - 17:00

październik i kwiecień
poniedziałek - niedziela 9:00 - 15:00

Sezon zimowy (od listopada do marca)
poniedziałek - sobota 9:00 - 15:00
niedziela nieczynne

 

Dojazd do Szymbarku:

Do Szymbarku dojechać można autobusami kursującymi na liniach:

- Kraków – Gorlice (przez Nowy Sącz)

- Nowy Sącz – Gorlice

- Wysowa Zdrój – Gorlice

- Gorlice – Zakopane

- Śnietnica – Gorlice

- Konieczna – Gorlice

- Izby – Gorlice

- Łosie – Gorlice

- Brzesko – Gorlice

- Gorlice – Banica

Itd.

W Szymbarku autobusy zatrzymują się na przystanku „Szymbark-szkoła”. Z przystanku do wejścia na teren Kasztelu prowadzi początkowo krótki odcinek chodnikiem wzdłuż drogi krajowej 28. Następnie należy skręcić w lewo w asfaltową drogę gminną pomiędzy Skansenem a szkołą podstawową. Droga ta po prawej stronie posiada wąski chodnik. Po ok 100m znajdujemy się na parkingu przed wejściem na teren Kasztelu.

 

Dojazd własnym samochodem

Jadąc od Nowego Sącza - w centrum miejscowości Szymbark należy skręcić w prawo w drogę gminną pomiędzy Szkołą podstawową w Szymbarku a Skansenem Wsi Pogórzańskiej.
Po ok 100 m po prawej stronie wzdłuż ogrodzenia Kasztelu znajduje się bezpłatny parking o utwardzonej powierzchni.
 
Miejsce parkingowe dla osoby z niepełnosprawnością 
 
Miejsce parkingowe dla osoby z niepełnosprawnością  znajduje się na parkingu przy ogrodzeniu, bezpośrednio przy bramie wjazdowej na teren Kasztelu.
Istnieje również możliwość wjazdu na teren ośrodka samochodem osobowym po wcześniejszym uzgodnieniu z koordynatorem dostępności.

 

OTOCZENIE OBIEKTU: 

Kasztel położony jest na ogrodzonym terenie zielonym - trawniki, gazon, drzewostan.
Od bramy wejściowej - zlokalizowanej przy parkingu - do obiektu prowadzą żwirowe ścieżki o szerokości od 150 do 250 cm.
Na terenie oddziału oprócz Kasztelu zlokalizowane są również:
Oficyna dworska - miejsce wystaw czasowych
Dworek mieszczański – miejsce wystawy stałej i biuro administracji Kasztelu.

Przed Kasztelem znajdują się ławki z miejscami siedzącymi dla kilkudziesięciu osób. 

Otoczenie obiektu: 

Kasztel położony jest na ogrodzonym terenie zielonym - trawniki, gazon, drzewostan. Od bramy wejściowej w ogrodzeniu - zlokalizowanej przy parkingu - do obiektu prowadzą żwirowe ścieżki o szerokości od 150 do 250 cm. Na terenie oddziału prócz kasztelu zlokalizowane są również: oficyna dworska - miejsce wystaw czasowych oraz drewniany dworek mieszczański - przeznaczony na działalność gospodarczą. Przed kasztelem znajdują się ławki z miejscami dla kilkudziesięciu osób. 

 

Postępowanie w przypadku ewakuacji:

Po ogłoszeniu alarmu i zarządzeniu ewakuacji osoby przebywające w obiekcie są niezwłocznie kierowane do wyjść ewakuacyjnych zgodnie z kierunkiem znaków ewakuacyjnych lub drogą wskazaną przez kierującego ewakuacją.

OŚWIADCZENIE O DOSTĘPNOSCI OŚRODKA KONFERENCYJNO-WYSTAWIENNICZEGO „KASZTEL W SZYMBARKU

W naszej instytucji przekonani jesteśmy o równym dostępie do korzystania z dóbr kultury dla każdego z nas, i dlatego zależy nam na tym, aby była ona jak najlepiej przygotowana do przyjęcia każdej osoby, która zechce odwiedzić naszą placówkę.

DANE KONTAKTOWE DO KOORDYNATORA DOSTĘPNOŚCI:

Ewa Piotrowska-Kukla – kierownik oddziału Ośrodek Konferencyjno-Wystawienniczy „Kasztel w Szymbarku”

e-mail: kasztel.szymbark@gmail.com;

tel: 18 351 31 14

DOJAZD DO INSTYTUCJI:

Do Szymbarku dojechać można autobusami kursującymi na liniach:

- Kraków – Gorlice (przez Nowy Sącz)

- Nowy Sącz – Gorlice

- Wysowa Zdrój – Gorlice

- Gorlice – Zakopane

- Śnietnica – Gorlice

- Konieczna – Gorlice

- Izby – Gorlice

- Łosie – Gorlice

- Brzesko – Gorlice

- Gorlice – Banica

Itd.

Autobusy funkcjonujące na w/w liniach nie posiadają przystosowania dla osób niepełnosprawnych ruchowo.

W Szymbarku autobusy zatrzymują się na przystanku „Szymbark-szkoła. Z przystanku do wejścia na teren oddziału prowadzi początkowo krótki odcinek chodnikiem wzdłuż drogi krajowej 28, a potem asfaltowa droga gminna (ok. 300 m). Droga ta po jednej stronie posiada wąski chodnik.

Do oddziału można dotrzeć również transportem własnym. Wzdłuż ogrodzenia obiektu – od strony drogi gminnej znajduje się parking o nieutwardzonej powierzchni. Parking nie posiada miejsc wyznaczonych dla osób niepełnosprawnych. Istnieje jednak możliwość wjazdu na teren ośrodka samochodem osobowym po wcześniejszym uzgodnieniu z koordynatorem dostępu.

Od bramki wejściowej w ogrodzeniu do budynku nie prowadzą specjalne podjazdy czy ścieżki sensoryczne.

OTOCZENIE INSTYTUCJI:

Obiekt (kasztel) położony jest na ogrodzonym terenie zielonym – trawniki, gazon, drzewostan. Od bramy wejściowej w ogrodzeniu - zlokalizowanej przy parkingu – do obiektu prowadzą żwirowe ścieżki o szerokości od 150 do 250 cm. Na terenie oddziału prócz kasztelu zlokalizowane są również: oficyna dworska - miejsce wystaw czasowych oraz drewniany dworek mieszczański – obecnie do wynajęcia na działalność gospodarczą. Przed kasztelem znajdują się ławki z miejscami dla kilkudziesięciu osób.

 

 

 

PRZESTRZEŃ W INSTYTUCJI:

Do budynku prowadzą szerokie na 115 cm drzwi otwierane do wewnątrz. Progi w budynku mają maksymalną wysokość 3 cm.

Kasa biletowa znajduje się w sieni na parterze po prawej stronie, blisko wejścia do obiektu.

Funkcje szatni pełnią mobilne wieszaki ustawiane w sieni obiektu na parterze. Sień, hol na piętrze i sala główna na piętrze, wyposażone są w krzesła.

Toaleta dla niepełnosprawnych znajduje się na piętrze obiektu.

Na parterze oprócz sieni znajdują się 2 pomieszczenia ekspozycyjne do których prowadzą drzwi o szerokości 95 cm. Przejścia pomiędzy tymi pomieszczeniami nie posiadają progów.

Na piętro obiektu prowadzą schody, oraz dźwig przeznaczony dla osób z niepełnosprawnością ruchową. Na piętrze znajdują się toaleta dla osób niepełnosprawnych, hol, sala główna kasztelu oraz dwa pomieszczenia alkierzowe. We wszystkich tych pomieszczeniach znajdują się ekspozycje. Drzwi pomiędzy pomieszczeniami na piętrze mają niskie progi - ok 2 cm, oraz szerokości od 87 do 113 cm. Przestrzeń w pomieszczeniach pozwala na swobodę manewrowania wózkiem inwalidzkim.

Do budynku oficyny dworskiej prowadzą szerokie dwuskrzydłowe drzwi, z progiem o wysokości ok 3 cm. Przestrzeń oficyny ma charakter halowy.

 

UDOGODNIENIA DLA OSÓB Z DYSFUNKCJĄ RUCHU:

Udogodnieniem dla osób z dysfunkcją ruchu jest dźwig dla osób niepełnosprawnych oraz toaleta przystosowana do ich potrzeb.

Istnieje możliwość zamówienia asystenta dla osób z niepełnosprawnością ruchu, po wcześniejszym kontakcie z koordynatorem dostępu.

 

POLITYKA CENOWA:

Z uwagi na niskie ceny biletów (4 zł – bilet zbiorowy, 5 zł – bilet indywidualny) nie stosujemy biletów ulgowych dla osób niepełnosprawnych.

 

POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU EWAKUACJI:

Po ogłoszeniu alarmu i zarządzeniu ewakuacji osoby przebywające w obiekcie są niezwłocznie kierowane do wyjść ewakuacyjnych zgodnie z kierunkiem znaków ewakuacyjnych lub drogą wskazaną przez kierującego ewakuacją.


ARCHITEKTURA I DZIEJE SZYMBARSKIEGO DWORU OBRONNEGO DO 1947 ROKU
Szymbarski dwór obronny określany jest przez historyków sztuki jako czołowy przykład kasztelu polskiego. Cechy charakterystyczne tego typu budowli to prostokątny zarys całości, z prostym układem wnętrz bez wewnętrznego dziedzińca i przybudówki w czterech narożach budowli o wyraźnie obronnej funkcji, najczęściej z nadwieszonym piętrem w formie wykuszy.

Kasztel w Szymbarku – dawna siedziba rycerskiego rodu Gładyszów herbu Gryf łączy w sobie funkcję niewielkiej rezydencji szlacheckiej i warowni o harmonijnej formie. Kształtem architektonicznym nawiązuje do budowli południowej i południowo-środkowej Europy. Najczęściej przywołuje się związek kasztelu z typem piętnastowiecznej willi włoskiej bądź sylwetką włoskiego zamku quattro torre – warowni z czterema wieżami obronnymi, popularnej we Włoszech w XIV i XV wieku.

Nie znani są projektanci obiektu i jego budowniczowie. Niewątpliwie kasztel powstał w XVI wieku, brak jednak jego dokładnego datowania. Przypuszczalnie istniały dwie fazy budowy, prowadzące do nadania mu ostatecznego kształtu.
Etap I (1530 – 1550) powstanie bryły budowli,
Etap II (1590 – 1600) ukończenie budowli oraz wykonanie ozdobnych elementów (attyka, sgraffito, kamieniarka okienna i drzwiowa).

Unikalny architektonicznie, posiada dość skromne rozmiary (u podstawy długość ścian 20 i 13 m). Wyglądał jednak imponująco na tle otoczenia ze względu na wyraźną różnicę w wysokości ścian (znacznie wyższe od strony południowej i zachodniej) i ukształtowanie terenu wokół.

Szymbarski dwór obronny powstał z miejscowego kamienia łamanego i cegły. Posiada dwie kondygnacje (podpiwniczony parter i piętro) i typowy dla ówczesnego dworu murowanego układ wnętrz. z usytuowaną z boku sienią i pomieszczeniami przyległymi do niej, równoległymi do siebie. Tak było na poziomie piwnic i parteru, pełniących „podrzędniejszą”, gospodarczą funkcję, gdzie z sieni prowadziły drzwi do dwu sklepionych kolebkowo piwnic lub , jak na parterze o sklepieniach beczkowo-krzyżowych, do dwu „izb”. Część mieszkalna, „pańska”, obejmowała piętro podzielone na dwa sporej wielkości pomieszczenia – mniejszą „antykamerę”, nad sienią parteru i „izbę wielką”, „komnatę”, po jej prawej stronie. Te pomieszczenia nakryte były drewnianymi stropami. Uzupełnienie części mieszkalnej stanowiły „komnatki” w alkierzach. Tam też zlokalizowano toalety, nazywane z łac. locum secretum.

Do wnętrza kasztelu prowadziły jedne, dość wąskie drzwi wejściowe usytuowane z boku, w północnej ścianie budynku. Niegdyś istniał wiodący do nich nad fosą most zwodzony. System obronny kasztelu widoczny był w wyglądzie samej bryły: cztery prostokątne narożne baszty mieszkalne nadawały się również do odparcia ataku, stanowiły także dobre miejsce do obserwacji, z widokiem na każdą stronę. W dolnych partiach – stopach alkierzy mieściły się dobrze chronione: skarbczyk, zbrojownia i karcer. Na szczycie budowli, spoza sterczyn późniejszej attyki można było również prowadzić obserwację terenu i obronę. Najważniejszą funkcję obronną spełniał jednak system otworów strzelniczych, prostokątnych i „kluczowych”, stanowiących dookolny ciąg na wysokości strychu. Dodatkowe utrudnienie dla ewentualnego ataku stanowiło zabezpieczenie żelaznymi kratami okien na parterze.

Otynkowana jednolita powierzchnia elewacji zyskała w drugiej fazie budowy ozdobne elementy. W górnych partiach budynku pojawiła się dekoracja sgraffitowa o formie dookolnego ornamentu złożonego z fantastycznych masek i motywów geometrycznych oraz roślinnych. Dwubarwne, szaro-białe sgraffito zdobi pilastry dzielące ściankę attyki na regularne łukowate pola o jednolitej barwie. Wraz z gzymsem ścianka stanowi podstawę grzebienia attyki o formie ciągu smukłych sterczyn, wspaniale wieńczących bryłę kasztelu. Pierwotny, kryty gontem dach czterospadowy przebudowano wówczas na korytowy, tzw. pogrążony, całkowicie zasłonięty z zewnątrz zębami attyki. Przyozdobiono również inne elementy zewnętrzne – otwory okienne i drzwiowe, montując w nich kamieniarkę o dość jednak skromnej ornamentyce (żłobkowanie, płaskie rozety). We wnętrzach zyskały ozdobną oprawę obramienia drzwi z profilowanymi nadprożami, węgarami z rytem o wzorze z rozet i roślinnej wici. Pewne przeróbki we wnętrzach dotyczyły też przebudowy schodów prowadzących z parteru na piętro. Znacznie większych zmian dokonano po dłuższym okresie użytkowania budowli, w XVIII wieku. Dotyczyły one nie tylko estetyki (stiuki, barwna polichromia we wnętrzach alkierzy, z charakterystycznymi dla tego okresu motywami. Pękające mury budowli wzmocniono kamiennymi przyporami, głęboko wchodzącymi w podłoże szczególnie od strony usuwającej się zapewne skarpy nadrzecznej. Względy praktyczne doprowadziły też do wyraźnej zmiany układu wewnętrznego – wprowadzono na poziomie parteru i piętra ściany działowe, tworząc w ten sposób na dole pięć niewielkich pomieszczeń, na piętrze cztery. Wyposażono je w dodatkowe piece.

Zabiegi te nie przydały się na długo. Kasztel przestał być obiektem mieszkalnym już pod koniec XVIII wieku. W jego sąsiedztwie powstał wówczas skromny , niewielki modrzewiowy dworek.

Dawna siedziba rodowa niszczała z roku na rok. Ostatnia przebudowa na początku XIX wieku uczyniła z niej gorzelnię – „kipiały w niej machiny parowe, a pełne gorzałek kufy zastąpiły na ścianach miejsce dawnych rynsztunków rycerskich”. W okresie międzywojennym, za czasów ostatnich właścicieli tzw. „Majątku Zamek” rodziny Kuźniarskich, wnętrza parteru stanowiły kuchnię i pomieszczenia dla służby dworskiej, a nawet drobiu, piętro zaś było rodzajem lamusa, gdzie trzymano nie używane już sprzęty.

W 1937 roku przygotowana została dla kasztelu przez krakowskiego architekta Stefana Świszczowskiego dokumentacja, na podstawie której ta prywatna wówczas własność miała być remontowana. Żadnych zabiegów renowacyjnych jednak nie wykonano.
MÓJ HERB – MOJE LOGO
warsztaty heraldyczno - plastyczne
Dzieci biorące udział w warsztatach

Czym jest herb? Czy logo jest jego współczesnym odpowiednikiem? Jakie są polskie symbole narodowe i znaki patriotyczne? Na warsztatach w renesansowym kasztelu rodu Gładyszów, z pogadanki i prezentacji multimedialnej dowiemy się o ich znaczeniu, zasadach heraldyki i projektowaniu graficznych symboli. Inspirując się dawnymi herbami szlacheckimi w nawiązaniu do swojego nazwiska, zaprojektujemy i wykonamy własną tarczę herbową, wycinając filcowe elementy i naklejając je na tarczę.
 
Zajęcia adresowane do dzieci i młodzieży w wieku od 7 do 15 lat
Liczba uczestników: do 30 osób
Czas trwania: ok 1 godz.
Koszt: 15,00 zł od osoby
Miejsce: Ośrodek Konferencyjno-Wystawienniczy Kasztel w Szymbarku

Szczegółowe informacje i rezerwacja:
tel. (18) 351 31 14
e-mail: kasztel.szymbark@gmail.com

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

CO KRYJE MASKA?
warsztaty edukacyjno – plastyczne
Dzieci biorące udział w warsztatach
Czym jest maska? Kto i w jakich okolicznościach ją zakłada? Czym różnią się maski karnawałowe noszone na balach dworskich od plemiennych masek prymitywnych ludzi?
Czy obecnie w świecie elektroniki i mediów społecznościowych również zdarza się nam ukrywać prawdziwą osobowość pod „maską”?
Podczas prezentacji i pogadanki spróbujemy opowiedzieć sobie na te pytania.
Obejrzymy maski z różnych kręgów kulturowych i porównamy je z tradycyjnymi maskami ludowymi z terenu małopolski.
W części plastycznej spotkania wzorując się na maszkaronach z attyki kasztelu wykonamy maski w stylu weneckim lub ludowym.

Zajęcia adresowane do dzieci i młodzieży w wieku od 7 do 15 lat
Liczba uczestników: do 30 osób
Czas trwania: ok 1 godz.
Koszt: 15,00 zł od osoby
Miejsce: Ośrodek Konferencyjno-Wystawienniczy Kasztel w Szymbarku

Szczegółowe informacje i rezerwacja:
tel. (18) 351 31 14
e-mail: kasztel.szymbark@gmail.com

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ZASADY REZERWACJI:
• prosimy o telefoniczne potwierdzenie rezerwacji pod nr 18 351 31 14 od poniedziałku do piątku w godzinach 8.30 – 15.00, najpóźniej na dwa dni robocze przed terminem zajęć.
• nauczyciele i opiekunowie przychodzący z klasą szkolna na lekcje nie wykupują biletów wstępu do muzeum.
• opłatę za lekcje i i bilety prosimy wnosić w dniu wizyty w kasie Kasztelu.
• aby otrzymać Fakturę VAT prosimy o podawanie danych do faktury (nazwa instytucji, adres z kodem pocztowym, NIP) podczas dokonywania telefonicznej rezerwacji lub mailowo.
• opiekun ma obowiązek pozostania z grupą przez cały czas pobytu w Muzeum,
• podczas zajęć mogą być wykonywane zdjęcia na potrzeby Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów, jeżeli nie wyrażają Państwo na to zgody, prosimy o wcześniejszą informację,
• nauczyciele lub opiekunowie mogą wykonywać zdjęcia bez użycia lampy błyskowej.

Z przyjemnością odpowiemy na Państwa pytania.
Prosimy o kontakt z oddziałem muzeum:
od poniedziałku do piątku w godz. 8.30–15.00
nr tel. 18 351 31 14
e-mail: kasztel.szymbark@gmail.com

Podczas wszystkich, powyższych zajęć mogą być wykonywane zdjęcia na potrzeby Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów, jeżeli nie wyrażają Państwo na to zgody, prosimy o wcześniejszą informację.
Po parcelacji majątku ziemskiego Marii Kuźniarskiej pozostawiono zabudowaną resztówkę jako majątek Skarbu Państwa. Po II wojnie światowej oprócz kasztelu i modrzewiowego dworku, w czworokąt zabudowań folwarcznych wpisywały się jeszcze dwie osiemnastowieczne stajnie, od strony południowej i wschodniej oraz spichlerz w zachodniej części nadrzecznej skarpy.

Kasztel jako cenny zabytek architektury znalazł się na liście obiektów chronionych, wówczas pod opieką Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Rzeszowie. Mniej szczęścia miały pozostałe budynki należące do dawnego zespołu dworskiego. Rozebrano zniszczony osiemnastowieczny dworek. W sposób niekontrolowany „zniknęły” dwa budynki gospodarcze, stajnia od strony południowej i spichlerz. Druga ze stajni „przysposobiona” została do celów kulturalnych w latach sześćdziesiątych, po wykonaniu niezbędnego, podstawowego remontu.

Przed przystąpieniem do pierwszych prac zabezpieczających kasztel wykonano badania geologiczne podłoża. W celu zabezpieczenia zbocza a jednocześnie budowli, przed dalszym osiadaniem, co już od dawna uwidoczniło się w złym stanie części ścian nośnych (spękania), wykonano szeroki, kamienny mur oporowy od strony zachodniej i częściowo południowej zbocza. Fundamenty kasztelu na całym obwodzie opasano żelbetowym wieńcem, z kotwami stalowymi sięgającymi w głąb budynku. Wykonanie tych prac (lata 1949 – 1953) spowodowało usunięcie wtórnych przypór istniejących od kilku wieków przy ścianach i alkierzach. Zdecydowano bowiem, że renowacja kasztelu ma doprowadzić do jego pierwotnego, szesnastowiecznego wyglądu. Do 1958 roku oczyszczono wnętrza z gruzu i pozostałości zniszczonych drewnianych stropów na piętrze, tam założono na sufitach stalowe dźwigary. Wymieniono więźbę dachową, odtwarzając formę dachu pogrążonego, pokryto go blachą ocynkowaną. Pełnego rozpoznania stanu technicznego wraz z wykonaniem pomiarów dokonano w 1959 roku. Między innymi to opracowanie posłużyło jako podstawa do wykonania kompletu dokumentacji, projektu architektoniczno-konserwatorskiego dla tego obiektu.

Ostatecznie w roku 1972 powstał projekt Pracowni Konserwacji Zabytków w Krakowie. Inwestorem naczelnym było Ministerstwo Kultury i Sztuki, głównym Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków.

W dokumentacji określono funkcję obiektu po remoncie jako muzeum regionu Pogórza. Zachowanie i uzupełnienie wątków historycznych połączono z adaptacją wnętrz do nowych celów. Po ponad dwudziestu latach przerwy przystąpiono do kolejnych prac renowacyjnych. Przywrócono renesansowy podział wewnętrzny parteru i piętra, usuwając późniejsze ściany działowe. Wykonano szerokie schody z poziomu parteru do piwnic. W wykuszu północno-wschodnim umieszczono schody zabiegowe o współczesnej konstrukcji. Zakonserwowano zachowaną pierwotną kamieniarkę okienną i drzwiową, elementy nie zachowane zrekonstruowano. Dębową stolarkę okienną osadzono w otworach pierwotnej wielkości. Fragmenty oryginalnej polichromii w dwu alkierzach przewidziano do konserwacji na późniejszym etapie prac, w związku z czym pokryto ją pobiałą. Przystąpiono do rekonstrukcji attyki. Wymieniając pokrycie dachu na blachę miedzianą zamontowano system odprowadzający wodę opadową w postaci wypływów z połaci dachu za pomocą rzygulców o prostej formie i rynien. Zainstalowano sieć grzewczą w postaci żeliwnych grzejników naściennych, tylko w pomieszczeniach piwnic ukrytych jako ogrzewanie podłogowe. Ostatnie prace wg projektu PKZ Kraków wykonano w 1987 roku. W tym roku uruchamiano muzeum pod nazwą „Ośrodek Budownictwa Ludowego w Szymbarku” z siedzibą w drewnianym dworku z Gorlic z 1920 roku, postawionym w miejscu po rozebranym tutejszym, osiemnastowiecznym. Przeniesiony dworek pełnił funkcje administracyjno-socjalne, w części ekspozycyjne (wystawa stała „W kręgu kultury dworkowej”, dotycząca historii kasztelu, innych tutejszych dworów i ich właścicieli). Główny temat ekspozycji – kulturę ludową Pogórza Gorlickiego, zaprezentowano w sąsiadującym z dworkiem i kasztelem skansenie, w którym postawiono wówczas 14 obiektów typowych dla budownictwa wiejskiego naszego terenu.

W dniu 1 grudnia 2007 r. dokonały się poważne zmiany dotyczące organizacji szymbarskiej placówki muzealnej. Uchwałą Sejmiku Województwa Małopolskiego, na bazie wydzielonego z Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu oddziału – Ośrodka Budownictwa Ludowego w Szymbarku wraz z filią Cerkiew w Bartnem i zlikwidowanej jako osobna instytucja – Galerii Sztuki „Dwór Karwacjanów”, utworzono Muzeum „Dwory Karwacjanów i Gładyszów”. Galeria stała się jednym z oddziałów nowego muzeum, z administracją i dyrektorem całej jednostki Zdzisławem Tohlem. Dzięki środkom pozyskanym z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej i z budżetu Województwa Małopolskiego (zrealizowano w latach 2007 – 2010 nowy projekt pod nazwą „Rewaloryzacja i remont renesansowego dworu obronnego w Szymbarku”.

W styczniu 2011 roku został uruchomiony nowy oddział muzealny, instytucja kultury Województwa Małopolskiego, pod nazwą Ośrodek Konferencyjno-Wystawienniczy „Kasztel w Szymbarku”. Stał się on miejscem ważnych wydarzeń kulturalnych i artystycznych o randze regionalnej i ogólnokrajowej. Zgodnie z założeniami, określonymi jako cel wykonania prac remontowo-adaptacyjnych, nowo powstała placówka kulturalna ma być „nowoczesnym ośrodkiem muzealnym o szerokim spektrum działania, włączonym w sieć wzajemnie z sobą współpracujących europejskich instytucji kultury, zwłaszcza w zabytkowych kasztelach – dawnych centrach władzy lokalnej na Słowacji, Węgrzech, Ukrainie, w Niemczech, Francji, Chorwacji, Włoszech i Austrii. Pozwoli to na pełniejsze wykorzystanie potencjału kulturowego i turystycznego regionu”.
W 2013 roku „Kasztel w Szymbarku” został laureatem nagrody głównej w VI edycji ogólnopolskiego konkursu „Polska Pięknieje – 7 Cudów Funduszy Europejskich” w kategorii „Zabytek”.

Zapowiedzi

22 sierpnia 2024 - 20 października 2024

Dwór Karwacjanów

01 września 2024 - 18 października 2024

Dwór Karwacjanów

Newsletter

Bądź na bieżąco i zapisz się do naszego biuletynu.

* indicates required
Do góry