Edukacyjny park historii budownictwa ludowego i maszyn na pograniczu polsko-słowackim

Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów jest realizatorem projektu pod nazwą „Muzea Otwarte – rozszerzenie możliwości programowych instytucji kultury pogranicza polsko – słowackiego” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach PROGRAMU WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ INTERREG V-A POLSKA-SŁOWACJA 2014-2020, Oś Priorytetowa 1. Ochrona i rozwój dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego obszaru pogranicza.

Jednym z głównych założeń projektu jest szeroko rozumiana dostępność programowa poprzez atrakcyjną ofertę kulturalną skierowaną do różnych grup odbiorców oraz  zwiększenie dostępności infrastrukturalnej obiektów Skansenu Wsi Pogórzańskiej w Szymbarku. Obiekty dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, zlokalizowane na zewnątrz w formie ekspozycji plenerowych połączonych z ogrodami sensorycznymi nawiązującymi do tradycji regionalnych.

Jednym z działań jest realizacja „Edukacyjnego parku historii budownictwa ludowego i maszyn na pograniczu polsko-słowackim”, który powstał  w części niezagospodarowanej skansenu, tuż obok ścieżki pieszo rowerowej Gorlice – Szymbark.

W parku edukacyjnym znajduje się wiele atrakcyjnych, zrekonstruowanych obiektów, na przykładzie których możemy sobie wyobrazić funkcjonowanie dawnej wsi na pograniczu polsko – słowackim. Jest tu np. wiatrak do mielenia zboża na mąkę, koło wodne, kierat do napędzania maszyn rolniczych, miech kowalski z paleniskiem, maselnica, koło deptakowe.

Park edukacyjny to miejsce gdzie nie tylko można podziwiać, zobaczyć zrekonstruowane obiekty, wiele z nich można poznać poprzez dotyk, słuch, zapach. Park został zaprojektowany w celu edukacji, rekreacji oraz integracji sensorycznej. Projektowane elementy nawiązując do tradycyjnych obiektów ludowych mają za zadanie pomóc i umożliwić wspomaganie terapii integracji sensorycznej poprzez „naukową zabawę”.

Park udostępniony jest dla osób w rożnym wieku, osób odwiedzających indywidualnie i grupowo oraz rodzin, a także osób o różnym stopniu niepełnosprawności. 

Różnorodność zrekonstruowanych obiektów pozwoliła na stworzenie szerokiej oferty edukacyjnej. Proponujemy dla grup zorganizowanych zajęcia warsztatowe o różnej tematyce, np. „Tradycyjne rzemiosło i przemysł wiejski na  terenie Pogórza”, podczas których, na przykładzie obiektów zgromadzonych na terenie skansenu oraz  zrekonstruowanych obiektów (m. in. wiatrak, kierat, miech kowalski) uczestnicy poznają funkcjonowanie warsztatów rzemieślniczych.

Kolejne zajęcia, pt. „Jak dawniej budowano na Pogórzu” ukazują specyfikę regionalnego tradycyjnego budownictwa wiejskiego. Do prezentacji tematu zostaną wykorzystane zabytkowe budynki zgromadzone na terenie skansenu oraz obiekty w parku edukacyjnym:  przekrój pnia drzewa, ściany z bali, tradycyjne zaciosy ciesielskie, tradycyjna więźba dachowa.

Ścieżka edukacyjna pt. „Tradycyjne pożywienie wiejskie” prezentuje sposoby wyrobu podstawowych produktów spożywczych na dawnej wsi, sposoby ich przyrządzania i przechowywania. Uczestnicy będą mieć możliwość samodzielnego wyrobu masła, mielenia zboża na mąkę. Pod wiatą z piecem chlebowym przygotujemy do pieczenia tradycyjne prołzioki.

W parku edukacyjnym wykorzystamy również rosnące tu zioła do lekcji muzealnych związanych z tradycyjną medycyna ludową.