Plan działalności Skansen Wsi Pogórzańskiej na rok 2020

Wystawy stałe w piętnastu obiektach Skansenu - wnętrza i wyposażenie chat pogórzańskich, wystawa narzędzi i wyrobów rzemieślniczych (kowalstwo, tkactwo, garncarstwo, olejarstwo, bednarstwo, stolarstwo, kołodziejstwo, koszykarstwo): kurna chata z Siar, chałupa z Moszczenicy, olejarnia z Gródka, kuźnia z Turzy, stodoła i obora ze Stróżnej, wiatrak z Krygu, wiatrak z Ropy. 

Wystawa „Na co dzień i od święta – tradycyjny pogórzański strój ludowy” w chałupie z Gródka

Wystawa „Dawne rzemiosło ludowe na Pogórzu” w chałupie z Gródka 

Wystawa „Zioła w tradycji Pogórza” w chałupie z Szymbarku

Wystawa zabytkowego sprzętu i maszyn rolniczych  -  ekspozycja 20 zabytkowych maszyn i urządzeń rolniczych używanych na wsi pogórzańskiej na przełomie XIX i XX wieku - bryczki i sanie pochodzące ze zbiorów Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach

Wystawa „Sztab operacji gorlickiej-1915” - wystawa w stodole plebańskiej z Zagórzan, upamiętniająca setną rocznicę Bitwy pod Gorlicami

Wystawa „Józef Śliwa - poeta, rzeźbiarz amator” wystawa prezentuje kolekcję rzeźby autorstwa Józefa Śliwy, rzeźbiarza i poety z Gorlic. Prace Józefa Śliwy przedstawiają dawne wiejskie zajęcia gospodarskie i domowe. W kolekcji są również rzeźby przestawiające dawne zawody, prace polowe oraz rzeźby sakralne. 

16.03 – 22.03 „Małopolska Marzanna 2020” – wystawa pokonkursowa oficyna dworska 

Jesień 2020
„Te Deum Laudamus… - IX przegląd chórów parafialnych” – artystyczna konfrontacja zespołów chóralnych działających przy parafiach rzymsko-katolickich, prawosławnych i greko-katolickich województwa małopolskiego i podkarpackiego.(Bazylika Mniejsza pw. Narodzenia NMP w Gorlicach) 

13.01- 23.02
„Ferie w szymbarskim skansenie” - cykl warsztatów edukacyjno – rozrywkowych skierowanych do grup dzieci i młodzieży. W programie: zajęcia etnograficzne oraz tradycyjne zabawy na śniegu, zimowe pieczenie kiełbasy. (Skansen Wsi Pogórzańskiej im. prof. Romana Reinfussa w Szymbarku)   

17-21. 02
„Zapusty, zapusty – warsztaty kulinarne” - cykl warsztatów edukacyjno – kulinarnych związanych z tradycyjnymi, karnawałowymi przysmakami. (Skansen Wsi Pogórzańskiej im. prof. Romana Reinfussa w Szymbarku)   

20.03
Finał małopolskiego konkursu pt.„Małopolska Marzanna” popularyzującego ludowy wiosenny obrzęd pożegnania zimy i powitania wiosny. Impreza pod honorowym patronatem marszałka województwa małopolskiego. Finał z udziałem laureatów i spektakl spalenia kukieł Marzanny. (Skansen Wsi Pogórzańskiej im. prof. Romana Reinfussa w Szymbarku, oficyna dworska, Szymbarska Scena Plenerowa)   

26.04
"Kwietniówka w skansenie" – impreza plenerowa na rozpoczęcie sezonu; pokazy rzemiosła ludowego, występy kapel ludowych, degustacja potraw regionalnych, targi rzemiosła. (Skansen Wsi Pogórzańskiej im. prof. Romana Reinfussa w Szymbarku)   

1.06
XVIII Szkolny Rajd im. księdza Stanisława Konarskiego (Skansen Wsi Pogórzańskiej im. prof. Romana Reinfussa w Szymbarku)   

07.06
"Piknik Rodzinny" - wydarzenie plenerowe na przystanku Szymbark współorganizowane ze Starostwem Powiatowym w Gorlicach, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Gorlicach. (Skansen Wsi Pogórzańskiej im. prof. Romana Reinfussa w Szymbarku, Szymbarska Scena Plenerowa, Przystanek Szymbark) 
 Czerwiec

"Powitanie wakacji – piknik" - impreza plenerowa o charakterze edukacyjno – rekreacyjnym, współorganizowana z Zespołem Szkół im. Jana Pawła II w Szymbarku.

(Skansen Wsi Pogórzańskiej im. prof. Romana Reinfussa w Szymbarku)   

Okres wakacji

Wakacje z kulturą pogórzańską – cykl warsztatów etnograficznych skierowanych do grup kolonijnych, półkolonii, świetlic. (Skansen Wsi Pogórzańskiej im. prof. Romana Reinfussa w Szymbarku)   

05.07
„POGÓRZANIE I SĄSIEDZI” - STROJE LUDOWE Z REGIONÓW POLSKI I SŁOWACJI”. Otwarciu wystawy towarzyszyć będzie oprowadzanie kuratorskie po wystawie, pokazy rękodzielnicze związane ze strojem ludowym (np. haftowanie, wyrób koronek klockowych, wyrób krywulek) oraz pokaz mody współczesnej inspirowanej strojami ludowymi. (Skansen Wsi Pogórzańskiej im. prof. Romana Reinfussa w Szymbarku)  

„Rozbite życie”- impreza plenerowa na terenie skansenu w Szymbarku organizowana wraz z Ośrodkiem Kultury Gminy Gorlice. W programie: inscenizacja  życia mieszkańców pogórzańskich wiosek w okresie I wojny światowej. (Skansen Wsi Pogórzańskiej im. prof. Romana Reinfussa w Szymbarku)   

23.08
„IX Etnograficzny Rajd Rowerowy Śladami prof. Romana Reinfussa” – cykliczna impreza plenerowa upamiętniająca patrona szymbarskiego skansenu – prof. Romana Reinfussa. (Skansen Wsi Pogórzańskiej im. prof. Romana Reinfussa w Szymbarku)   

„A u nas już jesień”. - wydarzenie plenerowe o charakterze edukacyjno – rekreacyjnym współorganizowane z Zespołem Szkół im. Jana Pawła II w Szymbarku. (Skansen Wsi Pogórzańskiej im. prof. Romana Reinfussa w Szymbarku)

Grudzień
„Bożonarodzeniowe przysmaki” - cykl warsztatów etnograficzno - kulinarnych, na których uczestnicy poznają tradycyjne potrawy bożonarodzeniowe oraz nauczą się wypiekać i ozdabiać świąteczne pierniki. (Skansen Wsi Pogórzańskiej im. prof. Romana Reinfussa w Szymbarku)

Grudzień
„Zimowe warsztaty mikołajkowe” - warsztaty przeznaczone dla uczniów szkół gminy Gorlice; wyrób tradycyjnych ozdób choinkowych, wyrób podłaźniczek i pająków. (Ośrodek Kultury Gminy Gorlice – Filia w Szymbarku)
 

„Pogórzański etnodizajn” - warsztaty inspirowane tradycyjnym ludowym wzornictwem i technikami rękodzielniczymi. Podczas warsztatów ozdobione zostaną płócienne torby na zakupy przy użyciu farb akrylowych i szablonów.

"Pogórzańskie eko-klimaty"- warsztaty edukacyjne związanych z ekologicznymi produktami: Pokażemy jak wykorzystując ekologiczne produkty można wykonać proste, użyteczne przedmioty, np. Mydełka glicerynowe o rozmaitych kształtach, zapachach i kolorach. 

„Palmy wielkanocne. Warsztaty rękodzieła”- cykl zajęć warsztatowo-edukacyjnych dla dzieci i młodzieży prezentujących techniki tradycyjnego wyrobu palm wielkanocnych. (12.03– 23.04).

 „W pogórzańskiej zagrodzie” - cykl zajęć edukacyjno-warsztatowych prezentujących dawne codzienne zajęcia na pogórzańskiej wsi. (03.04 – 30.09)

„Len – złoto z polskich pól ” - cykl zajęć edukacyjno-warsztatowych prezentujących kolejne etapy związane z przygotowaniem łodyg lnu do wyrobu płótna. (25.09-13.10)

„Tradycyjne zwyczaje andrzejkowe” - zajęcia warsztatowo-edukacyjne prezentujące ludowe zwyczaje związanych z wigilią św. Andrzeja i św. Katarzyny. (12-30.11)

„Tradycyjne ozdoby bożonarodzeniowe. Warsztaty rękodzielnicze” - cykl zajęć edukacyjno-warsztatowych związanych z tradycjami bożonarodzeniowymi oraz wiejskim zdobnictwem. (03-14.12)

„Zabawy i zabawki naszych dziadków” – zajęcia warsztatowo edukacyjne w trakcie których, uczestnicy poznają dawne zabawy, gry, wyliczanki, zgadywanki.

„W malowanej skrzyni wiannej” – zajęcia prezentujące tradycyjny pogórzański strój, podczas których uczestnicy wykonają model z elementami damskiego i męskiego stroju pogórzańskiego.

„Co ma piernik do wiatraka” - warsztaty edukacyjne w oparciu o ekspozycję tematyczną dotyczącą produkcji i przerobu zbóż oraz prezentacje urządzeń i obiektów przemysłu ludowego.
   

„Życie na wsi 100 lat temu” - prezentacja tradycji pogórzańskiej wsi w oparciu o ekspozycję w chałupach, warsztatach rzemieślniczych, budynkach gospodarczych. 

„W warsztacie wiejskiego rzemieślnika” - prezentacja dawnych wiejskich zawodów w oparciu o ekspozycję w warsztatach wiejskich rzemieślników (stolarza, kowala, młynarza, olejarza, garncarza, tkacza). 

„Zwyczaje i obyczaje związane ze świętami Bożego Narodzenia” - prezentacja tradycyjnych ludowych zwyczajów i wierzeń związanych z cyklem świąt Bożego Narodzenia na Pogórzu i Łemkowszczyźnie. 

„Obrzędy przywoływania wiosny i świąteczny czas wielkanocny” - prezentacja obrzędów ludowych związanych z przywoływaniem wiosny (symbolika Marzanny, Gaika), oraz zwyczajów i wierzeń towarzyszącym świętom Wielkiej Nocy.

„Do sztabu marsz! Bitwa Gorlicka - 1915” - prezentacja związana z historią I wojny światowej oraz bitwy pod Gorlicami. Zajęcia prowadzone w oparciu o ekspozycje figuralną „Sztab operacji gorlickiej - 1915”

„Zioła w wiejskiej chacie ” – prezentacja i opis ziół używanych w lecznictwie i obrzędowości ludowej. Zajęcia będą prowadzone na bazie wystawy stałej urządzonej w jednej z sal wystawowych skansenu.
 

 EDUKACYJNY PARK HISTORII BUDOWNICTWA LUDOWEGO I MASZYN NA POGRANICZU POLSKO-SŁOWACKIM

W związku z planowanym otwarciem edukacyjnego parku historii budownictwa ludowego i maszyn na pograniczu Polsko-Słowackim z ramach projektu „Muzea otwarte – rozszerzenie możliwości programowych instytucji kultury pogranicza polsko-słowackiego” od roku 2020 planujemy wdrożenie nowych zajęć dydaktycznych opartych o nowo wybudowane urządzenia:

Ścieżka edukacyjna związana z warsztatami usługowymi funkcjonującymi na przełomie XIX i XXw na terenie Pogórza. Podczas zajęć zostaną zaprezentowane i omówione obiekty znajdujące się na terenie skansenu, tj. kuźnia, wiatraki, olejarnia, piec garncarski, warsztat tkacki oraz obiekty znajdujące się w „Edukacyjnym parku historii budownictwa ludowego i maszyn na pograniczu polsko-słowackim” tj.  wiatrak, kierat, wodne koło młyńskie, miech kowalski.

Problematyką zajęć jest ukazanie specyfiki regionalnego tradycyjnego budownictwa wiejskiego. Pogórzańskie budownictwo zostanie zaprezentowane na przykładzie obiektów znajdujących się na terenie skansenu. Omówimy materiał z jakiego budowano obiekty mieszkalne oraz gospodarcze, rodzaje konstrukcji ścian, sposoby łączenia naroży ścian zrębowych, konstrukcje więźby dachowej, rodzaje i sposoby krycia dachów. Podczas lekcji zostanie również zaprezentowana stolarka budowlana, zdobnictwo architektoniczne oraz rzemieślnicy związani z budownictwem wiejskim: cieśle, dekarze, kowale, stolarze, tracze, zduni. W „Edukacyjnym parku historii budownictwa ludowego i maszyn na pograniczu Polsko-Słowackim” do prezentacji tematu zostaną wykorzystane następujące elementy: przekrój pnia drzewa, ściany z bali, tradycyjne zaciosy, tradycyjna więźba dachowa.

Ścieżka edukacyjna związana z pożywieniem oraz dawnymi sprzętami niezbędnymi do jego wytwarzania. W oparciu o ekspozycję na terenie skansenu zostaną zaprezentowane sposoby wyrobu podstawowych produktów spożywczych na dawnej wsi pogórzańskiej, metody ich przyrządzania i przechowywania. Uczestnicy będą mieć możliwość samodzielnego wyrobu masła, mielenia zboża na mąkę. Na zakończenie zajęć na terenie parku edukacyjnego w wiacie z piecem chlebowym uczestnicy przygotują do pieczenia prołzioki. Zajęcia zakończą się degustacją wykonanych przez uczestników produktów