<< Cofnij
GALERIA SZTUKI "DWÓR KARWACJANÓW" W GORLICACH
Plansze wystawy stałej przedstawiające archiwalne zdjęcia Dworu Karwacjanów, herb Zadora, plany architektoniczne, zdjęcia wykonane podczas remontu 
 
Proponujemy zwiedzanie XVI-wiecznych reliktów architektonicznych Dworu Karwacjanów, siedziby rodu Dersława Karwacjana, założyciela i właściciela Gorlic.
- zachowane wątki XVI i XVII-wiecznych murów oraz kamieniarki okiennej
- ekspozycja grafik i fotografii dokumentalnych (historia dworu, remont w latach 1984-1992)
 

 

 

SKANSEN WSI POGÓRZAŃSKIEJ IM. PROF. ROMANA REINFUSSA W SZYMBARKU

 

Ekspozycja stała prezentująca 15 obiektów wraz z wyposażeniem dziewiętnastowiecznej wsi pogórzańskiej (chałupy, stodoły, obory, wiatraki, olejarnie, ule).
 
 Wnętrze izby z piecem i glinianymi garnkami w chałupie z Moszczenicy
 
Chałupa z Moszczenicy, k. XIX wieku  – wystawa wyposażenia średniozamożnej rodziny chłopskiej z terenu Pogórza - okres międzywojenny. Obiekt jest typowym przykładem jednotraktowej chałupy pogórzańskiej. Zbudowany jest z bali i półbali, konstrukcji zrębowej. Dach o konstrukcji krokwiowej, czterospadowy, pokryty jest słomą. W chałupie znajdują się cztery pomieszczenia w układzie amfiladowym. Na lewo od sieni komora, po prawej piekarnia i izba. W komorze i izbie podłoga z desek, w sieni i piekarni ubite z gliny klepisko.
 
Stodoła z miejscowości Stróżna, usytuowana obecnie w skansenie w Szymbarku 
 
Stodoła ze Stróżnej, k. XIX wieku -  wystawa narzędzi i sprzętów używanych w rolnictwie na Pogórzu. Obiekt  pochodzi ze średniozamożnej zagrody.  Ściany budowy zrębowej, między belkami pozostawione szczeliny dla zapewnienia przewiewu. Dach krokwiowy, czterospadowy, kryty jest słomianą strzechą ułożoną schodkowo. Budynek jest trójdzielny, składa się z przelotowego boiska i dwóch sąsieków.
 
 Fotografia przedstawia oborę ze wsi Stróżna
 
Obora ze Stróżnej, k. XIX wieku - wystawa narzędzi i urządzeń rolniczych używanych w hodowli zwierząt na Pogórzu. W oborze znajdują się cztery pomieszczenia. Część główna - dwudzielna stanowi osobne pomieszczenie dla kilku krów oraz wozownię z wydzielonym miejscem dla konia. W wozowni umieszczony jest wóz wyjazdowy. Dwudzielna przybudówka w dolnej części mieści chlewik, górna część przeznaczona jest dla kur.
 
 Wnetrze kuźni z miejsowości Turza i ekspozycja akcesoriów kowalskich
 
Kuźnia z Turzy, k. XIX wieku – „Wiejska kuźnia”- wystawa prezentująca obróbkę metalu, produkcję i naprawę narzędzi na pogórzańskiej wsi.  Pierwotnie kuźnia należała do dworu. W okresie międzywojennym stała się własnością pracującego w niej kowala. Użytkowana była do 1967 roku. Kuźnia reprezentuje wiejski zakład usługowy, opierający się na pracy właściciela obiektu. 
 
 Zdjęcie przedstawia wiatrak z miejscowości Kryg usytuowany na terenie skansenu
 
Wiatrak z Krygu, pocz. XX wieku – „Pogórzańskie wiatraki – paltrak” - urządzenie do mielenia zboża przedstawione na przykładzie wiatraka rolkowego, tzw.  paltraka. Wiatrak ustawiony jest na metalowym słupie - osi, co pozwalało na obracanie mechanizmu z całą obudową, w zależności od kierunku wiatru. Na ścianie frontowej umieszczono koło wietrzne z ośmioma drewnianymi łopatami. Ściany budynku drewniane, konstrukcji ryglowej, szalowane są deskami. Dwuspadowy dach, pokryto gontem. Wnętrze jest niewielkich rozmiarów, całość powierzchni zajmują urządzenia młyna.
 
 Wiatrak z miejscowosci  Ropa na terenie szymbarskiego skansenu
 
Wiatrak z Ropy, 1932 r. – „Pogórzańskie wiatraki” - urządzenie do mielenia zboża przedstawione na przykładzie wiatraka turbinowego. Budynek drewniany, konstrukcji słupowej, oszalowany jest deskami i listwami nakładkowymi. Półokrągły daszek pokryty jest papą. Wiatrak jest nieruchomy. Do kierunku wiatru ustawiano  turbinę z kołem wiatrowym, umieszczoną na dachu. Wewnątrz kompletne urządzenie: żarna, zsyp na ziarno, skrzynia na mąkę, przekładnia pasowa, wprowadzająca w ruch mechanizm.
 
 Fragment wystawy Dawne rzemiosło ludowe na Pogórzu, fotografia przedstawia pleciony wózek dzieciecy i wyroby garncarskie
 
Chałupa z Gródka k. XIX wieku - wystawa „Dawne rzemiosło ludowe na Pogórzu”, prezentująca wyroby rękodzielnicze rzemieślników z terenu Pogórza (stolarstwo, kowalstwo, garncarstwo, bednarstwo, plecionkarstwo oraz rzeźbę).Budynek stanowi przykład tradycyjnego zdobnictwa zrębów, charakterystycznego szczególnie dla miejscowości Gródek. Część belek zdobiona jest dużymi kropkami, pozostałe w całości bielone wapnem. Dach trójspadowy, pokryty jest słomą ułożoną w schodki. Kalenicę wzmocniono gontem. W środku obiektu zachowano dawny układ wewnętrzny. Znajdują się tu cztery pomieszczenia w układzie amfiladowym.
 
 Wnętrze olejarni  i ekspozycja przyrządów do otrzymywania oleju
 
Olejarnia z Gródka, poł. XIX wieku - wystawa „Jak tłoczono olej” - wyposażenie olejarni pogórzańskiej z okresu międzywojennego: sprzęty, naczynia olejarskie, prasa to wytłaczania oleju. Olejarnia wchodziła w skład zamożnego gospodarstwa chłopskiego.Budynek olejarni jest konstrukcji zrębowej, z wystającymi ostatkami. Przestrzeń między belkami wypełniona jest sianem łąkowym, w części polepiona gliną. Dach konstrukcji krokwiowej, czterospadowy, pokryty jest słomą ułożoną w schodki. Kalenica i dolne krawędzie dachu wzmocniono gontem. Olejarnia była zakładem usługowym, opierającym się na pracy własnej właściciela surowca pod nadzorem olejarza. Działała do 1950 roku. W budynku znajdują się dwa pomieszczenia z urządzeniami używanymi przy produkcji oleju.
 
 Fragment krosna, które wchodzi w skład wystawy „Pogórzański tkacz'' w chacie dymnej z miejscowości Siary
 
Chałupa dymna z Siar, poł. XIX wieku – biedniacka chałupa „knopa” – „Pogórzański tkacz” ekspozycja warsztatu tkacza oraz wyposażenia kurnej chałupy z pocz. XX wieku. Chałupa zamieszkiwana była do 1973 roku. Wnętrze odtworzone jest jako ubogie mieszkanie samotnego człowieka, prowadzącego działalność rzemieślniczą (tkactwo). Obiekt stanowi przykład jednobudynkowej zagrody pogórzańskiej. Do budynku dostawiono w późniejszym czasie chlewik. Od strony południowej do sieni przylega składzik, pod nim piwnica o kolebkowym sklepieniu. W chałupie znajdują się trzy pomieszczenia w układzie amfiladowym: sień, piekarnia, izba. We wszystkich wnętrzach gliniane klepisko. Dymna piekarnia jest pomieszczeniem mieszkalno- gospodarczym, w którym część powierzchni wydzielona jest na stanowisko dla krowy. Sporo miejsca zajmuje również piec wbudowany w ścianę pomiędzy piekarnią a izbą, składający się z zamkniętego blachą paleniska, nalepy, masywu piekarniczego i części grzewczej w izdebce. Piekarnia wyposażona jest w podstawowe sprzęty i naczynia kuchenne. Izba jest skromnie umeblowana, pełniła funkcję warsztatu i mieszkalną. Sporo miejsca zajmują tu urządzenia i narzędzia tkackie.
 
 Piec garncarski umieszczony pod wiatą na terenie skansenu
 
Piec garncarski – rekonstrukcja pieca garncarskiego wykonana przez garncarza Romana Tokarskiego. Piec ma formę typową dla terenu Pogórza, posiada kształt półkolistej czaszy; wykonany z cegły i gliny, spód wyłożony cegłą. Z przodu duży trójkątny otwór, który na czas wypalania naczyń zabudowywano cegłą. Wewnątrz ułożone naczynia, z których część pochodzi z odbywających się pokazów toczenia naczyń na kole garncarskim, znajdującym się obok pieca.
 
 Pogórzanie i Sąsiedzi, zdjęcie przedstawia odświętne stroje Pogórzan podczas obrządku weselnego
 
Wystawa „Pogórzanie i sąsiedzi – stroje ludowe z regionów Polski i Słowacji” wystawa prezentująca odświętne stroje ludowe pięciu grup etnograficznych i etnicznych: Pogórzan, Łemków, Lachów Sądeckich, Szaryszan i Spiszaków. Wystawa została zrealizowana w ramach projektu "Muzea Otwarte – rozszerzenie możliwości programowych instytucji kultury pogranicza polsko-słowackiego".
 
 „Sztab operacji gorlickiej. 1915” fotografia przedstawia pięć manekinów w strojach wojskowych w zaaranżowanym sztabie z 1 wojny światowej
 
Stodoła plebańska z Zagórzan – wystawa „Sztab operacji gorlickiej. 1915” upamiętniająca Bitwę pod Gorlicami. Stała ekspozycja (15 figur) składa się z trzech scen ukazujących: naradę sztabową oficerów wojsk państw sprzymierzonych, wojskowy szpital polowy oraz jeńców rosyjskich konwojowanych przez żołnierza armii austro-węgierskiej. Stodołę zbudowano pod koniec XVIII wieku, na terenie gospodarstwa plebańskiego.Obiekt jest budowy  zrębowej, ściany z okrągłych bali świerkowych. Dach konstrukcji jętkowej, czterospadowy, kryty jest słomą ułożoną w schodki.
 
 Wnętrze spichlerza z Rożnowic, fragment wystawy  „Józef Śliwa – poeta, rzeźbiarz, amator”
 
Spichlerz plebański z Rożnowic, wewnątrz wystawa pt. „Józef Śliwa – poeta, rzeźbiarz, amator” - wystawa prezentuje kolekcję rzeźby autorstwa Józefa Śliwy, rzeźbiarza i poety z Gorlic. Spichlerz zbudowano pod koniec XVIII wieku na terenie gospodarstwa plebańskiego. Budynek jest piętrowy, niegdyś na parterze znajdowała się drewutnia, a na piętrze przechowywano zboże w przegrodach sąsiekowych.
 
 Wnetrze chałupy z Szymbarku z ekspozycja wystawy zioła w tradycji Pogórza
 
Chałupa z Szymbarku, 1924 roku - wystawa „Zioła w tradycji Pogórza” prezentująca zioła wykorzystywane w tradycyjnej medycynie ludowej oraz akcesoria związane z ich przeróbką i przechowywaniem. Chałupa  jest najmłodszym obiektem na terenie skansenu (datowana na 1924 rok). Obiekt stanowi przykład zmian zachodzących w okresie międzywojennym, widocznych w wyglądzie zewnętrznym obiektu, przy zachowaniu układu wnętrz typowych dla starszych budynków. Chałupa zbudowana jest z obciosanych belek, na węgłach przyciętych do linii ścian, szpary między belkami utkane sianem łąkowym. Dach półszczytowy, pokryto gontem. Wpływa to na urozmaicenie zabudowy na terenie skansenu.
 
 Bryczka, część ekspozycji wystawy „Mechanizacja wsi pogórzańskiej” usytuowana pod wiatą na terenie szymbarskiego skansenu
 
„Mechanizacja wsi pogórzańskiej”-  ekspozycja zabytkowego sprzętu, maszyn rolniczych oraz powozów wiejskich pod wiatą. Na wystawie  zaprezentowano  wozy, sanie, bryczki z przełomu XIX/XX wieku należące niegdyś do zamożnych gospodarzy, zdobione pięknymi żelaznymi okuciami, świadczącymi o wielkim kunszcie tutejszych kowali, a także maszyny i urządzenia rolnicze.
 
 Zrekonstruowany krzyż przydrożny, na skrzyżowaniu belek drewnianych znajduje się kapliczka z Chrystusem Frasobliwym
Krzyż przydrożny (rekonstrukcja) - krzyż wzorowany jest na powszechnie występujących na terenie Pogórza drewnianych krzyżach z kapliczkami. Kapliczka umieszczona jest na skrzyżowaniu belek. Wewnątrz znajduje się rzeźba Chrystusa Frasobliwego. Ramiona krzyża przystrojone wieńcem z jedliny i kwiatami z bibuły.

 

 Studnia z Wójtowej, obecnie na terenie szymbarskiego skansenu

 
Studnia z Wójtowej pochodząca z gospodarstwa Jana Czecha usytuowana jest na źródełku. Ma ciekawą formę, często spotykaną na początku XX w. Ocembrowanie wykonano z płaskich kamieni rzecznych. Nad ziemią znajduje się ośmiokątna osłona dębowa o budowie zrębowej, z dwudzielnym wiekiem do przykrywania studni. Dwa pionowe słupy boczne podpierają daszek, połączone są drewnianym wałem z metalową osią zakończoną korbą. Drewniany daszek w kształcie stożka, przykryty jest gontem. 
 
Park Etnograficzno Edukacyjny w Szymbarku, widok na panoramę parku, fotografia zrobiona  z wzniesienia
 
Park Etnograficzno - Edukacyjny - historia budownictwa ludowego i maszyn na pograniczu polsko - słowackim
''Edukacyjny park historii budownictwa ludowego i maszyn na pograniczu polsko - słowackim'' został zaprojektowany i wybudowany w celu edukacji, rekreacji, oraz integracji sensorycznej. Poszczególne obiekty nawiązując do tradycyjnej architektury ludowej, mają za zadanie uczyć poprzez uczestnictwo w ich uruchamianiu. Poprzez zabawę , można tu poznać funkcjonowanie urządzeń i maszyn wystepujących niegdyś w tym rejonie.W parku znajduje się wiatrak do mielenia zboża na mąkę, koło wodne, kierat do napędzania maszyn rolniczych, miech kowalski z paleniskiem, maselnica, koło deptakowe i wiele innych ciekawych obiektów.
Park powstał w ramach projektu " Muzea Otwarte - rozszerzenie możliwości programowych instytucji kultury pogranicza polsko - słowackiego" współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Współpracy Transgranicznej INTERREG V - A Polska - Słowacja 2014 - 2020. Oś priorytetowa 1. Ochrona i rozwój  dziedzictwa przyrodniczego  i kulturowego obszaru pogranicza. Wykonawcą projektu było Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach.
 
Na zdjęciu Szymbarska Scena Plenerowa(muszla koncertowa) a na niej podczas występu  śpiewacy operowi Urszula Rojek i Tomasz Kuk  

Szymbarska Scena Plenerowa

Szymbarska Scena Plenerowa została zbudowana z przeznaczeniem do obsługi okolicznościowych występów, uroczystości i innych spotkań lokalnej społeczności. Obiekt zlokalizowany od strony południowej, poniżej Ośrodka Konferencyjno - Wystawienniczego Kasztel w Szymbarku oraz Skansenu Wsi Pogórzańskiej. Zadanie wykonane w ramach I edycji Budżetu Obywatelskiego Województwa Małopolskiego w roku 2017. Dofinansowanie Samorządu Województwa zostało przeznaczone na wykonanie dokumentacji projektowej oraz części prac budowlanych.
 
 
 
 
ZAGRODA MAZIARSKA W ŁOSIU
 
Jeden z eksponatów, wóz maziarski wraz z wyposażeniem
 

Wystawa „Historia maziarstwa” ilustrująca XIX-wieczny łemkowski ludowy przemysł destylacji ropy naftowej i handel jej produktami (XIX-wieczna chyża łemkowska i stodoła w Łosiu)

 

Nowa wystawa "Wyposażenie spichlerza dawnej wsi" -  powstała w roku 2021 w spichlerzu Zagrody Maziarskiej  w Łosiu prezentująca wyposażenie dawnego spichlerza:  zbiór eksponatów związanych z wyposażeniem spichlerza dawnej wsi : sąsieki, niecki, prasy itp. (nowa ekspozycja planowana do udostępnienia w roku 2021).

 

CERKIEW GRECKOKATOLICKA PW. ŚW. KOSMY I DAMIANAW BARTNEM
 
Barokowy ikonostas w cerkwi pod wezwaniem świętych Kosmy i Damiana w Bartnem
 
"Wnętrze cerkwi greckokatolickiej pw. św. Kosmy i Damiana w Bartnem" – wystawa prezentująca barokowy ikonostas oraz rzeźbiony i polichromowany boczny ołtarz, pochodzący z 1797 r.
  

 

fragment wystawy Historia kamieniarstwa ludowego w Bartnem
 
Wystawa „Historia ludowego kamieniarstwa w Bartnem” - wystawa poświęcona jest historii największego na Łemkowszczyźnie Środkowej ośrodka kamieniarskiego. Eksponowane na niej są narzędzia kamieniarskie, fotografie archiwalne, typowe wyroby kamieniarskie z Bartnego i okolic (brusy, żarna, kamień młyński, krzyże). Bartniański ośrodek posiadający kilkusetletnią tradycję (pierwsze wzmianki historyczne z XVII wieku) funkcjonował do roku 1947, do akcji „Wisła” – wysiedlania Łemków z Łemkowszczyzny. Ekspozycja mieści się w kamiennym spichlerzu plebańskim, pochodzącym z I poł. XIX wieku, będącym częścią dawnego zespołu plebańskiego, obok cerkwi greckokatolickiej w Bartnem.    
 

 

OŚRODEK KONFERENCYJNO-WYSTAWIENNICZY KASZTEL W SZYMBARKU
 
Fragment wystawy Historia Kasztelu i jego właścicieli
 
„Historia kasztelu i jego właścicieli” - ekspozycja plansz przedstawiających historię miejsca, zwiazanych z nim rodów i fotorafie archiwalne Kasztelu w Szymbarku.

Jedna z sal Kasztelu w Szymbarku, w której prezentowana jest wystawa W kręgu kultury dworkowej
 
„W kręgu kultury dworkowej” – wystawa przedmiotów, akcesoriów, mebli, dokumentów, obrazów, fotografii dokumentalnych i innych pamiątek po byłych właścicielach dworków w Szymbarku.

Monitor z wyświetloną planszą , Sens renesansu  aplikacja interaktywna Świat w dobie renesansu
 
„Interaktywny Renesans” – ekspozycja wykorzystująca interaktywne urządzenia i aplikacje, dzięki którym turyści mogą szczegółowo poznać historię oraz kontekst funkcjonowania renesansowego dworu obronnego w Szymbarku. W sali głównej na ekranie wielkoformatowym zwiedzający mogą obejrzeć film wykorzystujący ujęcia Kasztelu „z lotu ptaka”, które dają możliwość obserwacji dworu z innej, najczęściej niedostępnej perspektywy. Materiały tekstowe i ikonograficzne zamieszczone na ekspozycji ukazują turystom historię epoki renesansu, dzieje zamieszkujących kasztel rodów szlacheckich oraz wykorzystywane podczas jego budowy rozwiązania architektoniczne. Ekspozycja zrealizowana dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdana Zdrojewskiego.

Wnętrze alkierza  Kasztelu w Szymbarku gdzie zlokalizowana jest wystawa Sens Renesansu, Kunstkamera
 
"Sens Renesansu" - nowoczesna ścieżka ekspozycyjna z elementami edukacyjnymi. Osią narracji jest epoka renesansu w jej podstawowych aspektach: „człowiek, wiedza, świat”. Utworzona została galeria strojów historycznych i korespondująca z nią galeria reprodukcji XVI-wiecznych portretów, stanowiska multimedialne z interaktywnymi aplikacjami oraz gabinet osobliwości - renesansowa „kunstkamera”.

 
 
 
 

Zapowiedzi

29 lutego 2024 - 31 maja 2024

Muzeum - Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach

14 marca 2024 - 04 kwietnia 2024

Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów

15 marca 2024 - 13 maja 2024

Zagroda Maziarska

Newsletter

Bądź na bieżąco i zapisz się do naszego biuletynu.

* indicates required
Do góry